Đợttiếp xúc cử tri vừa qua,òaánnhândântốicaonêncóhướngdẫncáctranhchấpliênquanvềđấtđket qua hàn quốc cử tri tỉnh phản ánh việc tính thời hiệu giải quyếtcác vụ án không có văn bản hướng dẫn thống nhất, nhất là các tranh chấp về đấtđai, có nơi áp dụng thời hiệu khởi kiện là 2 năm kể từ khi phát sinh tranhchấp, có nơi cho rằng tranh chấp quyền sử dụng đất không áp dụng thời hiệu,trong khi Điều 159 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2005 quy định thời hiệu khởi kiệnlà 2 năm kể từ ngày quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, không loại trừ cáctranh chấp liên quan đến đất đai. Vì thế, cử tri đề nghị Tòa án nhân dân tốicao (TANDTC) nên có hướng dẫn cụ thể.

TANDTCtrả lời: Bộ luật Tố tụng dân sự được Quốc hội khóa XI, kỳ họp thứ 5 thông quangày 15-6-2004 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-1-2005. Theo nội dung đềnghị của cử tri, Tòa án nhân dân tối cao ý kiến: Để hướng dẫn thi hành Bộ luậtTố tụng dân sự, bao gồm cả quy định về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự quyđịnh tại khoản 3 Điều 159 của Bộ luật Tố tụng dân sự, Hội đồng thẩm phán TANDTCđã ban hành 5 Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán TANDTC hướng dẫn các quy địnhcủa Bộ luật Tố tụng dân sự.

Quyđịnh về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự tại khoản 3 Điều 159 của Bộ luật Tốtụng dân sự đã được Hội đồng thẩm phán TANDTC hướng dẫn tại Mục IV của Nghịquyết số 01/2005/NQ-HĐTP ngày 31-3-2005 hướng dẫn thi hành một số quy địnhchung trong phần thứ nhất của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004. Theo hướng dẫn tạinghị quyết này, đối với những tranh chấp dân sự chưa được pháp luật quy định cụthể thời hiệu khởi kiện, thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự đó là 2 năm, kể từngày quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, lợi ích côngcộng, lợi ích của Nhà nước bị xâm phạm.

Nhưvậy, đối với những tranh chấp dân sự chưa được pháp luật quy định cụ thể thờihiệu khởi kiện, bao gồm các loại tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất,thì thời hiệu khởi kiện được xác định theo hướng dẫn nêu trên của Nghị quyết số01/2005/NQ-HĐTP.

Trongthời gian vừa qua, phần lớn các TAND địa phương đã thực hiện đúng quy định vềthời hiệu khởi kiện vụ án dân sự tại Điều 158 của Bộ luật Tố tụng dân sự vàhướng dẫn tại Nghị quyết số 01/2005/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán TANDTC. Tuynhiên, quá trình thực hiện quy định về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự tạiĐiều 159 của Bộ luật Tố tụng dân sự đã bộc lộ một số hạn chế nhất định nên quyđịnh này đã được sửa đổi trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Bộluật Tố tụng dân sự ngày 29-3-2011. Theo quy định tại khoản 22, Điều 1 của luậtnày, thì thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự quy định tại khoản 3 Điều 159 Bộ luậtTố tụng dân sự được sửa đổi: Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản; tranh chấp đòilại tài sản do người khác quản lý, chiếm hữu; tranh chấp về quyền sử dụng đấttheo quy định của pháp luật về đất đai thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện;tranh chấp không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này thì thời hiệukhởi kiện vụ án dân sự là 2 năm, kể từ ngày cá nhân, cơ quan, tổ chức biết đượcquyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm”.

Hiệnnay, TANDTC đang dự thảo nghị quyết của Hội đồng thẩm phán TANDTC hướng dẫn thihành các quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dânsự, bao gồm cả quy định về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự. Dự kiến các nghịquyết này sẽ được Hội đồng thẩm phán TANDTC ban hành trước khi Luật sửa đổi, bổsung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự có hiệu lực thi hành.

VĂNPHÒNG ĐOÀN ĐBQH - HĐND TỈNH