Các chiến sĩ lực lượngvũ trang tỉnh thường xuyên chăm sóc những phần mộ chưa biết tên

 Đến khu mộ liệt sĩchưa biết tên

Gần cuối tháng 7,Đitìmtêbxh bóng đá argentina NTLS tỉnh dường như đông đúc hơn, không chỉcó người nhà các liệt sĩ mà còn có các đoàn đến viếng thăm, nơi kia có đoàn họcsinh - sinh viên, xa xa là đoàn cán bộ chiến sĩ công an, các bạn đoàn viênthanh niên (ĐVTN) đang thắp hương… Vào sâu trong nghĩa trang, chúng tôi gặp cácchiến sĩ trong màu áo xanh, mỗi người một phần việc, người cầm chổi quét rác,người cầm kéo cắt cỏ, người làm nhiệm vụ lau chùi các lư hương, các phần mộ, xahơn nữa có bạn lại tranh thủ trồng dặm lại vài cây hoa trên những ngôi mộ. AnhMai Văn Lương, đoàn viên chi đoàn Trinh sát vừa nhổ những cây cỏ xung quanhngôi mộ vừa nói với tôi: “Cứ mỗi tháng vào đây chăm sóc cho các phần mộ này,lòng tôi cảm thấy lâng lâng khó tả, đó là sự xúc động, sự biết ơn đối với cácanh hùng liệt sĩ. Các anh đã nằm lại nơi này để chúng ta có được ngày hôm nay.Là thế hệ trẻ, tôi chỉ mong góp chút công sức của mình để làm đẹp cho khu mộnày như một lời tri ân sâu sắc đối với thế hệ cha anh đã không tiếc máu xươngvì nền độc lập của dân tộc”.

Cứ mỗi tháng một lần, ĐVTN lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh đếnnơi này để chỉnh trang, dọn dẹp cho những ngôi mộ. Riêng tháng 7, các bạn đếnhai lần, một lần vào giữa tháng và một lần gần Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27-7. Anh Hoàng Văn Sửu, Trợ lý thanh niên, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh nói: “Năm2011, Đảng ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã giao cho Đoàn Thanh niên LLVT tỉnh làmmột công trình có ý nghĩa. Xác định việc chăm sóc các ngôi mộ tại NTLS tỉnh làviệc làm thiết thực, tôi đã đi khảo sát tại nghĩa trang và nhận thấy có một khuít người đến trông nom, đó là khu mộ mà các phần mộ đều chưa được biết tên.Chính vì thế, lớp trẻ chúng tôi suy nghĩ phải làm được điều gì có ý nghĩa đối vớicác anh - những người liệt sĩ chưa biết tên. Và chúng tôi đã xin được chăm sóccho khu mộ này”.

Mãi đi tìm... tên anh

Theo lời kể của chị Lê Cẩm Bình, Trưởng ban Quản lý NTLS tỉnh,những ngày đầu nơi đây chỉ có 746 mộ liệt sĩ chưa biết tên được nằm chung trongmột khu. Sau này do một số địa phương quy hoạch để phát triển công nghiệp nên từcác nơi khác đã di dời những ngôi mộ chưa biết tên về đây.

 Tuy nhiên, khu mộ liệtsĩ chưa biết tên đã không còn trống chỗ nên hài cốt các liệt sĩ mới mang về phảichôn rải rác ở các khu khác. Hiện giờ, tổng số mộ chưa biết tên là 976. ChịBình nói: “Có một số ngôi mộ được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội công nhận.Tôi đã chứng kiến nhiều gia đình mãi tận ngoài miền Bắc, miền Trung vào đây tìmhài cốt người thân, có gia đình còn nhờ nhà ngoại cảm đi tìm nhưng có người tìmđược, có người vẫn chưa. Có gia đình tự đặt tên cho các phần mộ nhưng sau nàyNhà nước không cho phép nữa mà phải xác định mẫu ADN tìm ra đúng thân nhân mớiđược đặt tên trên phần mộ”.

Chị Bình nói thêm, trong 7 ngôi mộ đã được tìm tên, có vàicái tên do người cựu chiến binh tên Nguyễn Văn Lơ (xã Chánh Mỹ, TP.TDM) tìm ra,ông là người chuyên đi tìm và quy tập mộ đồng đội để mang về nghĩa trang. Tínhđến nay, ông đã quy tập được hơn 200 hài cốt mang về chôn cất tại NTLS tỉnh. ChịBình đã giới thiệu ông với chúng tôi, sau lời mời ông Lơ đã đến nghĩa trang vớibộ quân phục thật đẹp. Ông hóm hỉnh: “Vào đây gặp các đồng đội thì trang phụccũng phải chỉn chu một chút chứ”. Hỏi ông về quá trình đi tìm hài cốt liệt sĩ,đi tìm những cái tên cho những phần mộ ngoài kia, giọng ông hào hùng, đôi mắtsáng rực khi kể về những lần đi tìm hài cốt đồng đội, ông  kể rành mạch từng chi tiết, còn nhớ rõ người đồngđội tên họ là gì, được chôn ở đâu. Do ngày xưa đi chiến đấu, ông có nhiều lầnchôn cất thi thể đồng đội nên ngày hòa bình ông đã hướng dẫn gia đình hoặc nhânviên Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đi tìm để đưa hài cốt họ về an nghỉ.

Không chỉ tìm được hài cốt, ông còn là người tìm được tên củacác liệt sĩ. Có một kỷ niệm mà ông vẫn nhớ, đó là lần ông đã tìm ra tên một liệtsĩ là Đào Thị Tuyến, nhưng trong quá trình khắc tên lên bia đá, người ta đã làmsai họ của chị khiến cho gia đình khó khăn trong việc tìm kiếm, xác nhận thôngtin. Họ đã tìm đến ông và ông khẳng định chị đúng là tên Đào Thị Tuyến, ông bảohọ muốn chính xác hơn nữa thì mở trong quách ra, trong đó có một tấm thẻ, ghichữ màu đỏ Đào Thị Tuyến lên trên. Mở ra xem mọi người thấy đúng như lời ôngnói, gia đình chị vui mừng khôn xiết khi đã tìm được hài cốt chị và trả đúngtên cho chị. Thế mới thấy, những chiến sĩ ngày ấy dù thời gian qua đi nhưng nhữngký ức trong chiến tranh họ vẫn không thể quên, những cái tên vẫn ghi sâu vàolòng họ.

Việc tìm tên cho liệt sĩ không chỉ có các cá nhân, gia đìnhquan tâm đến mà còn có các cấp, các ngành cũng đã có nhiều cách thức, phươngpháp để tìm tên liệt sĩ. Để việc đi tìm tên liệt sĩ thành công thì đâu đó vẫn cầnlắm những người như ông Lơ.

Cựu chiến binh NGUYỄN VĂN LƠ: Ngày đêm đi tìmhài cốt và tên đồng đội

  Ông Nguyễn Văn Lơ bên phần mộ của đồng đội Mỗi lần vào nghĩa trang, nhìn thấy những cáitên của đồng đội ở nơi này, bao nhiêu ký ức lại ùa về như cuốn phim quay chậm.Ngày đó, chiến tranh khốc liệt, các đồng chí bộ đội từ miền Bắc, miền Trung đượcphân công vào Nam để làm nhiệm vụ giải phóng miền Nam. Có anh mới vào hôm trướchôm sau đã hy sinh. Là một người lính đã sống và chiến đấu cùng anh em ngoàichiến trường, nhiều lần chứng kiến cảnh đồng đội hy sinh và cũng nhiều lần làngười chôn cất đồng đội nên sau ngày giải phóng, ý nghĩ phải tìm và đưa thi thểđồng đội về nghĩa trang yên nghỉ luôn thôi thúc tôi lên đường. Tuy đã tìm đượckhá nhiều hài cốt, thi thể đồng đội nhưng tôi vẫn chưa cho phép mình ngừng nghỉ,tôi vẫn luôn sẵn sàng lên đường tìm kiếm khi có tin tức về đồng đội mình. Khôngnhững muốn tìm được hài cốt anh em, đồng đội, tôi cũng muốn một ngày kia nhữngcái tên sẽ được đặt lên ngôi mộ liệt sĩ chưa biết tên.

 NGỌC NHƯ