“Như cánh én tôi đi tìm xuân,úctìnhcatrênthủyđiệnSơkèo chấp 0.75 là như thế nào tìm đến công trường đầy nắng gió bụi mờ…” Câu hátấy cứ vang lên trong tôi khi về với đại công trường Nhà máy Thủy điện Sơn La vàonhững ngày giáp Tết.

2008 được coi là năm chuyển mình trong tiến độ thi công Dự án Nhà máy Thủy điệnSơn La. Cho tới thời điểm này, trên 50% khối lượng công việc đã hoàn thành, đểtiến tới 2010, tổ máy số 1 sẽ phát dòng điện đầu tiên hoà vào lưới điện quốc gia.

Sức vóc của những người hùng

Những đợt gió lạnh, hanh khô cuối năm khiến cả công trường Nhà máy Thủy điện SơnLa không khác gì một túi bụi khổng lồ. Khoảng6000 công nhân thay nhau làm việc trực tiếp trên công trường 24/24 giờ. Phía bờphải của đập thuỷ điện, phần đập tràn sừng sững hiện ra với 12 cửa xả đáy. Giaiđoạn ngăn sông cuối cùng cũng đã được tiến hành để chuyển sang khâu xử lý kênhdẫn dòng. Công việc này đang chạy đua với mùa lũ để đến cuối tháng 3/2009 có thểxả nước tràn qua.

Một góc công trường

Đêm xuống, công trường sáng rực như thế giới ngàn sao, nhiệt độ xuống thấp kháchẳn với cái nắng nóng hanh khô ban ngày. Dưới ánh điện, hàng nghìn công nhânmiệt mài làm việc trên những khối bê tông đồ sộ, những trụ giàn giáo ngất ngưởng.

Sự đột phá lớn nhất của công trình Thuỷ điện Sơn La năm 2008 chính là 1,9 triệum3 bê tông đầm lăn RCC được đổ thành công, vượt kế hoạch gần 2 tháng. Thủy điệnSơn La là nơi đầu tiên áp dụng công nghệ đổ bê tông tiên tiến này tại Việt Nam,đây cũng là công trình sử dụng khối lượng RCC lớn nhất thế giới với tổng khốilượng trên 3 triệu m3. Khi được hỏi về tiến độ công trình, ông Nguyễn Kim Tới,Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Sông Đà, Giám đốc Ban điều hành Dự án Thủy điệnSơn La cho biết: “Do kế hoạch gấp rút, có những công việc chúng tôi vừa làm vừathí nghiệm, nhưng nhìn chung công trình vẫn đang bám sát tiến độ.”

Mỗi công trình là một mối tình

Từng gắn bó với các công trình thủy điện như: Hòa Bình, Vĩnh Sơn, Sông Hinh,Yali, Tuyên Quang… và giờ đây là thủy điện Sơn La, người kỹ sư già Trịnh TrungChính, công ty cổ phần Sông Đà 7 chiêm nghiệm: “Đời công nhân thủy điện nay đâymai đó, mỗi quãng đời của mình lại gắn bó với một công trình. Vì vậy mỗi côngtrình đối với chúng tôi là một mối tình sâu nặng.”

Mái tóc bạc phơ, làn da nâu sạm khiến kỹ sư Chính già hơn cái tuổi 54 rất nhiều,ông tâm sự: “Thế hệ chúng tôi ngày xưa lớn lên từ hạt lúa củ khoai, cái gì chạmtới máy móc cũng hết sức bỡ ngỡ. Bây giờ, lớp trẻ có điều kiện học tập, có khảnăng nắm bắt nhanh, và đặc biệt được làm việc trong một môi trường sử dụng côngnghệ tiên tiến với độ an toàn cao gấp nhiều lần so với chúng tôi ngày xưa.” Tuynhiên, theo ông Chính, thời đại nào cũng yêu cầu người công nhân thủy điện cónhiệt huyết lớn. Người đi làm thuỷ điện như đi đánh giặc, chinh chiến tại nhữngnơi thâm sơn cùng cốc. “Công trình là cái lò tôi luyện về sức lực cũng như ýchí. Nếu ai không chịu được sẽ giống như hòn đá nhỏ vỡ ra bị nước suối cuốnphăng ”, ông Chính nói.

“Thủy điện Sơn La, nơi rèn luyện, cống hiến và trưởng thành của tuổi trẻ” là mộttrong những khẩu hiệu chạy dọc con đường đi vào công trường. 2008 cũng là nămhàng trăm sáng kiến lớn nhỏ của kỹ sư trẻ được đưa vào áp dụng, góp phần tiếtkiệm cả về tiền bạc lẫn thời gian thi công. Tiêu biểu là những sáng kiến như lắpđặt cốt pha treo, máy hút chân không tự chế, sơ đồ phun sương bảo dưỡng bê tông…và đặc biệt là sáng kiến bơm tro bay cho trạm chộn bê tông RCC đã khiến cácchuyên gia nước ngoài phải ngạc nhiên và đánh giá cao.

Trên khối đập không tràn bờ trái, kỹ sư trẻ Nguyễn Hoàng Vũ đang giám sát côngnhân đổ bê tông đầm lăn RCC, tự tin cho biết: “Chuyên viên nước ngoài rất tintưởng và đánh giá cao trình độ, tay nghề của công nhân, kỹ sư Việt Nam đang làmviệc trên công trình”.

Chuyện tình của những cuộc đời 3 ca 4 kíp

Trong 5 năm, kể từ khi những người công nhân đầu tiên đặt chân tới công trìnhthủy điện Sơn La, có hàng trăm mối tình đã đơm hoa kết trái.

Những đám cưới diễn ra nơi công trường cũng mau lẹ theo tiến độ nhưng lại là kỷniệm khó quên của cặp vợ chồng trẻ về tình thân đầm ấm chỉ có ở những công nhânxa quê coi nhau như ruột thịt. Mỗi cháu bé sinh ra được coi là “bông hoa nhỏ”trong các khu tập thể công nhân. Hiện tại, số “công nhân tí hon” có hơn 400cháu. Năm 2006, một trường tiểu học và một trường mầm non được dựng lên tại thịtrấn Mường La phục vụ cho con em cán bộ công nhân đang làm việc tại công trìnhthủy điện.

"Công nhân tý hon" tại công trường.

Tác Giả:Ngoại Hạng Anh